Big Ben Londen
Een stukje historie over de ‘Koning der klokken’, veel leesplezier gewenst.
Toen het Paleis van Westminster in 1834 door brand werd verwoest, loofden Britse politici een prijsvraag uit. Wie maakt het beste ontwerp voor een nieuw parlementsgebouw? De winnende inzending, van Sir Charles Barry, was een sierlijk, Neogotisch paleis met een imposante vierkante klokkentoren met vele reliëf ornamenten. De rijksgebouwendienst gaf opdracht tot bouw van ‘een koning der klokken, de grootste die de wereld ooit heeft aanschouwd’. Deze klokkentoren is een van de beroemdste bezienswaardigheden van London en het kenmerkende geluid van zijn carillon wordt over de hele wereld herkend.
Zijn naam is Big Ben, hoewel met die naam oorspronkelijk alléén zijn grootste klok werd aangeduid. De wereldberoemde Big Ben is een wonder van techniek. De toren heet eigenlijk simpelweg Clock Tower. De Big Ben (Large Benjamin) is alleen de grootste bel/klok in de toren, maar al vanaf het begin wordt de hele toren zo genoemd. De Big Ben verandert van nu echter van naam. De beroemde klokkentoren van het Britse parlement heet voortaan Elizabeth Tower, als eerbetoon aan de koningin die dit jaar 60 jaar op de troon zit. Dat heeft het Britse Lagerhuis in juli 2012 besloten.
Een hele uitdaging
In 1843 werd met de bouw van de 96 meter hoge klokkentoren begonnen. Drie jaar later ging men op zoek naar een vakman die een uurwerk kon bouwen dat zo precies was dat het niet meer dan een seconde per uur zou afwijken. Dat was een hele uitdaging. In een hoge open toren waren de wijzers van de klok blootgesteld aan wind, sneeuw, vorst en ook aan neerstrijkende duiven! Zulke factoren zouden van invloed zijn op de slinger van het uurwerk, en de regelmatige beweging daarvan was essentieel voor een exacte tijdmeting. Terwijl deskundigen debatteerden over de oplossing van de problemen, kwam Edmund Beckett Denison met een acceptabel ontwerp, waarna een vooraanstaande klokkenmaker opdracht kreeg het uurwerk te bouwen. Na twee jaar was het uurwerk af, maar het stond nog vijf jaar in de werkplaats van de klokkenmaker weg te kwijnen terwijl de toren werd voltooid. In die tijd bedacht Denison een instrument om de slinger tegen externe storingen te beschermen, waardoor de nauwkeurigheid van het uurwerk werd gewaarborgd. Hij ontwierp ook het mechaniek voor de klokkenspel van de BIG Ben. De klokkentoren is 96 meter hoog en is opgeleverd in 1859. Vier vergulde wijzerplaten geven de tijd aan. Op elk heel uur klinkt het kenmerkende geluid van het klokkenspel door het centrum van Londen.
Big Ben werd geboren
Toen het mechanisme van het uurwerk gereed was, moesten er nog klokken worden gegoten. De uurklok werd gemaakt in een metaalgieterij in het noordoosten van Engeland en viel veel groter uit dan werd verwacht. Hij woog meer dan 16 ton en was zelfs zo zwaar dat het dek van het schip waarop hij naar Londen zou worden vervoerd, beschadigd raakte. Uiteindelijk kwam het schip aan op de plaats van bestemming aan. Eenmaal aan land werd de klok vervoerd op een speciaal gemaakte wagen met 16 witte paarden ervoor. Daarna werd de klok in een raamwerk voor het parlement gehangen om te worden uitgetest. Veel grote klokken hebben een naam, maar hoe is deze enorme klok aan de naam Big Ben gekomen? Niemand weet het precies. Sommige zeggen dat hij genoemd is naar Sir Benjamin Hall, een forse man die parlementslid was. Anderen zeggen dat zijn naam afkomstig is van Benjamin Caunt, een bekende zwaargewicht bokser in die tijd. Hoe het ook zij, met Big Ben wordt nu meestal niet meer alleen de uurklok bedoeld, maar het hele uurwerk en de klokkentoren.
Het gaat twee keer mis
Omdat de eerste hamer van Big Ben te licht leek, werd die vervangen door een enorme hamer van 660 kilo. Maar na een maandenlange testperiode ging het mis. De klok barstte en kon niet worden gerepareerd. Big Ben moest uit het raamwerk worden gehaald. Het metaal werd omgesmolten en daarvan werd vervolgens een klok van 13,7 ton gegoten. Opnieuw stonden er massa’s mensen langs de straten toen de wagen met de nieuwe klok naar de parlementsgebouwen reed. Een paar maanden later was de toren gereed. Diverse teams werkten onvermoeibaar door om Big Ben in de klokkentoren te hijsen. Ten slotte kwam hij bij de vier kleinere klokken te hangen die elk kwartier zouden klinken. Daarna volgde het zware uurmechanisme.
Eindelijk was de Koning der klokken gereed voor actie, althans zo leek het …
In juli 1859 begon Big Ben elk uur te slaan. Maar deze prestatie was van korte duur. Begin oktober vertoonde de grote klok weer een barst! De klok uit de toren verwijderen was geen optie. In plaats daarvan werd de klok een kwartslag gedraaid, zodat de hamer niet tegen de barst zou slaan. En om toekomstige problemen te voorkomen, werd er vervolgens een lichtere hamer geïnstalleerd. Binnen drie jaar sloeg Big Ben weer als voorheen. De barst zit er nog steeds in en daardoor makt de klok zijn kenmerkende dong-geluid.
In 1924 werd door de BBC een permanente microfoon in de klokkentoren geplaatst en begon met het geluid van het carillon van Big Ben uit te zenden als nationale tijdsignaal. Acht jaar later werden luisteraars in het hele Britse Gemenebest aangesloten en tegenwoordig zijn de melodieuze tonen van Big Ben over de hele wereld te horen via BBC World Service.
Hoewel het uurwerk en de klokken
De bombardementen in de Tweede Wereldoorlog hebben overleefd, leidde metaalmoeheid in het mechanisme defect van het carillon in 1976 tot een mechanisch defect waardoor veel schade werd aangericht. De grote klok bleef ongeschonden en sloeg na enkele weken op het hele uur. Het kostte negen maanden om de klok weer helemaal goed te laten lopen. Een tijdlang was Big Ben de grootste klok die de wereld ooit had aanschouwd en nu nog is hij het nauwkeurigste mechanische uurwerk op een openbaar gebouw. Zijn kenmerkende melodie, die vaak is gekopieerd, is een geluid dat in veel landen uit zowel grote als kleine klokken te horen is. Het is dan ook geen wonder dat Big Ben het symbool van Engeland en zijn zijn hoofdstad is geworden. Het is echt een ‘Koning de klokken’.
Weetjes
De klok is een van de zwaarste ter wereld. Rondom de klok staat het opschrift: “This bell was cast by George Mears of Whitechapel for the clock of the Houses of Parliament under the direction of Edmund Becket Denison QC in the 21st year of the reign of Queen Victoria in the year of our Lord MDCCCLVIII”.
Het klokkenwerk
De klok, loopt synchroon met de officiële Greenwich Mean Time, de tijd gerelateerd aan de 0 Meridiaan die over de sterrenwacht van Greenwich loopt en een standaard is voor alle tijdzones in de wereld. De Greenwich Mean Time is het hele jaar door de zelfde tijd.
De klok loopt nauwkeurig
Drie keer per week beklimt een technicus de 300 treden van de stenen wenteltrap om de kabel waaraan het zware gewicht hangt, dat het uurwerk aandrijft, met de hand op de te winden. Hij controleert ook of het uurwerk nog nauwkeurig is. De vier meter lange slinger beweegt elke twee seconden heen en weer. In een richeltje vlak bij de bovenkant zitten een paar oude penny’s en half penny’s……… Als het uurwerk voor loopt, doet de technicus er een muntje bij. Als het achter loopt, haalt hij er ééntje af.
In oktober 2015 werd bekend dat het uurwerk in de toren in zo’n slechte staat verkeert dat een grote restauratie onvermijdelijk is. Om te voorkomen dat de klok spontaan stopt, moet er 6,5 miljoen euro voor worden uitgetrokken, voor een totale restauratie zou zo’n 40 miljoen euro nodig zijn. Hiervoor zou de klok vier maanden moeten worden stilgezet, het langst in zijn geschiedenis.
Luister naar het geluid van ‘Koning der klokken’ en zie hoe de hamer 12 slagen geeft op de BIG BEN en denk dat u na deze 12 slagen het nieuwe jaar ingaat.
Luister naar de Big Ben en click op , de volgende link :
www.youtube.com/watch?v=LiKOhOzQyZg
